Globaal kunnen we de Vedische astrologie in drie hoofdgebieden of skanda’s indelen: Ganita, Samhita en Hora. Ganita skanda houdt zich bezig met wiskundige berekeningen van de stand en bewegingen van planeten, sterren en sterrenstelsels. Ze is te vergelijken met de astronomie zoals wij die tegenwoordig kennen, maar tegelijk is ze veel uitgebreider omdat ze niet alleen de uiterlijke kenmerken en bewegingen bestudeert maar ook inzicht geeft in hun onzichtbare invloeden.
Samhita skandha houdt zich bezig met observaties in de ruimte, met inbegrip van onder meer voortekenen aan de hemel en met wereldse gebeurtenissen, waaronder economische cycli, klimaatveranderingen, aardbevingen en andere natuurrampen. Met deze kennis is het mogelijk om een dieper inzicht te krijgen in de collectieve gebeurtenissen voor het realiseren van een hoger niveau van welzijn voor mens en maatschappij.
Tenslotte houdt Hora skandha zich bezig met voorspelling en analyse op basis van een geboortekaart, de horoscopie. Dit systeem geeft praktische handvatten om de krachten en trends van ons individuele leven in de tijd zichtbaar te maken en deze ten behoeve van ons eigen comfort en welzijn aan te wenden.
De Vedische horoscopie of Hora kan vervolgens in vier gebieden onderverdeeld worden:
- Jataka
- Nimitta
- Prashna
- Muhurta
Jataka
De geboortekaart of Janam Kundali is een weergave van de structuur van het Karma dat wij zelf hebben gecreëerd. Zij maakt ons bewust van onze eigen aard en essentie, waardoor wij een dieper inzicht krijgen in onze fase van evolutie. Vervolgens geeft de geboortekaart aan via welke wegen en met welke middelen wij ons verder kunnen ontplooien. Het lijkt misschien alsof wij het universum bestuderen, maar in werkelijkheid kijken wij naar het spiegelbeeld van ons eigen Zelf, dat ons wil leren ontdekken wie wij in werkelijkheid zijn. wij zijn spirituele wezens die ervoor hebben gekozen om voor een bepaalde periode in een fysiek lichaam en een fysieke omgeving te verblijven. Het hele universum is een analogie van het Zelf en door deze analogie te begrijpen, leren wij onszelf steeds beter te kennen en te doorgronden.
Nimitta
Er zijn maar weinig onder ons die zich bewust zijn van de vele voortekenen die elke dag ons pad kruisen. Sommige mensen zijn gevoelig voor een naderende zons- of maansverduistering. Het fenomeen van voortekenen kan worden verklaard uit het universele beginsel dat de waarnemer, het waargenomen verschijnsel en het waarnemingsproces een ondeelbaar geheel vormen. Uit voortekenen die op onze weg komen, kan worden afgeleid wat en wanneer iets gaat gebeuren. In de beroemde Vedische geschriften worden hiervan veel voorbeelden gegeven en in andere geschriften zijn de regelmatig terugkerende patronen opgetekend. Oorspronkelijk was de kennis van voortekenen toegespitst op de geluiden van vogels. De oude woudbewoners koppelden het geroep van vogels aan de komst van bepaalde gebeurtenissen. Later werd dit uitgebreid met natuurlijke signalen die aardbevingen, grote droogte, overstromingen, ziekten, bepaalde dromen en meteorologische verschijnselen (kometen, zons- en maansverduistering, kringen om de maan etc.) aankondigen.
Dit aanvoelen van toekomstige gebeurtenissen op basis van bepaalde signalen uit de omgeving zal sterker worden naarmate ons bewustzijn zich verder ontwikkelt. Steeds meer raakt ons diepere bewustzijn ervan doordrongen dat alles met alles samenhangt. Door inzicht in en beoefening van Nimitta kunnen wij dit proces versnellen.
Prashna
In plaats van de geboortekaart voor een persoon te maken is het mogelijk de “geboorte” van een vraag als uitgangspunt te nemen. Vragen als: zal mijn zaak een succes worden, zal ik kinderen krijgen, zal ik een geschikte partner vinden, zal mijn buitenlandse reis voorspoedig verlopen . . enz., zijn vragen waarop wij graag een antwoord willen hebben. Dit is mogelijk met behulp van Prashna door het maken van een horoscoop op het moment dat de vraag wordt gesteld. Prashna kan eveneens van pas komen indien men niets weet over zijn geboortetijd of zelfs van zijn geboortedag. In dit geval kan op basis van een relevante vraag hierover een geboortekaart worden gemaakt.
Muhurta
De universele cyclus van tijd wordt in de Vedische traditie Kala Purusha genoemd en wordt voorgesteld als een kosmisch wezen. Muhurta maakt gebruik van de onzichtbare kwaliteiten van een gunstig moment in de tijdscyclus, zoals een radar de onzichtbare objecten voor een piloot registreert. Met behulp van Muhurta is het mogelijk advies in te winnen over op welk gunstig moment belangrijke activiteiten kunnen worden gestart om optimale ondersteuning van de natuurwetten te krijgen. De beroemde Panchanga of Vedische Almanak, die elk jaar wordt uitgegeven, verschaft alle gegevens hierover. De positie en de kracht van de maan speelt een belangrijke rol bij de electionele astrologie en is vaak van doorslaggevend belang voor het bepalen van een gunstige Muhurta. Overigens omvat Muhurta nog veel meer dan alleen het bepalen van gunstige tijdstippen. Nauw verwant aan de Vedische astrologie zijn de Numerologie (Shankhya Shastra) en de Handleeskunde (Hasta Sumudrika Shastra)
De twaalf tekens
Vanuit de aarde gezien maakt de zon in een jaar een volledige baan door de Zodiak. De Vedische zieners hebben de Zodiak in twaalf delen ingedeeld. De hele baan van de zon, ook wel dierenriem genoemd, bestaat uit 360° en de twaalf delen uit elk 30°. Deze twaalf delen worden de tekens van de dierenriem genoemd. Het Sanskriet woord voor teken is Rashi. De westerse astrologie maakt gebruik van dezelfde tekens als de Vedische astrologie: voor beide vormen zij de plattegrond van het systeem. Zelfs de betekenissen en kenmerken komen grotendeels overeen. Het grote verschil tussen beide is dat de planeten in een geboortekaart meestal in een ander teken staan en daardoor zijn de analyses verschillend.
Elk teken van de dierenriem is verbonden met een van de planeten. Elk teken oefent een fysieke en mentale invloed uit op ieder mens en speciale aandacht wordt gegeven aan het rijzende teken of de ascendent, het teken dat opkomt in het oosten op het moment van onze geboorte. In de Vedische astrologie wordt dit teken in het eerste huis van de geboortekaart geplaatst. Bovendien zijn de tekens een belangrijke factor in de beoordeling van de kwaliteit van de planeten en de huisheren in de geboortekaart. De relaties tussen planeten, huisheren en tekens en hun wederzijdse beïnvloeding vormen een belangrijke schakel in het geheel van de analyse van een geboortekaart. De relatie tussen een teken en een planeet is gebaseerd op de afstand van en de bewegingen van de planeten rondom de zon. Ook hun volgorde en het verschil in even en oneven nummers is van betekenis. Zo hebben de zon en de maan samen een oneven en even teken en elke andere planeet beschikt eveneens over een even en een oneven teken. De even nummers hebben negatieve, vrouwelijke en passieve kwaliteiten, en de oneven nummers zijn positief, mannelijk en actief van karakter.
De negen planeten
Een planeet of Graha is de concentratie of verdichting van een hele familie van natuurwetten. Wij kunnen haar vergelijken met een menselijk lichaam. Een menselijk lichaam bestaat uit veel meer dan alleen het lichaam: het is de uitgedrukte stoffelijke concentratie van een intelligent geheel dat zich oneindig veel verder uitstrekt dan haar fysieke begrenzingen. De acht componenten van Prakriti kunnen wij zowel in een planeet als in het menselijk lichaam lokaliseren, met hun individuele ziel als basis. Een planeet beschikt dus, net als het menselijk lichaam, over een eigen intelligentie. En op dezelfde wijze als het menselijk lichaam voortdurend aan verandering onderhevig is, zo verandert ook de planeet voortdurend. Er vindt verder een continue interactie en uitwisseling van informatie plaats tussen de planeten onderling die zich voor ons uitdrukt in de wijze waarop zij voortbewegen en zich steeds op een andere manier tot elkaar verhouden.
De negen planeten zijn de uitdrukkingen van het principe van transformatie in de natuur, het proces van evolutie. Vanzelfsprekend oefenen alle hemellichamen in het universum in meer of mindere mate een invloed uit op het leven op aarde. De Vedische zieners hebben zich beperkt tot het aantal van negen om het systeem eenvoudig en overzichtelijk te houden. Het getal negen in dit verband is, zoals bij alles in de Vedische wetenschap, niet toevallig gekozen maar maakt onderdeel uit van de wiskunde en numerologie van de natuur.
De planeten Neptunus, Uranus en Pluto waren wel bekend bij de Vedische zieners. De reden dat wij er in het algemeen geen gebruik van maken is, dat deze te ver weg staan en dat ze niet in het systeem passen van hun relatie met de tekens van de dierenriem en de daarmee verbonden heerschappen.
Als wij de planeten één voor één bekijken, dan zien wij dat de zon (Surya) door alle hoge beschavingen met grote eerbied werd vereerd en diep gerespecteerd. De oude beschavingen stonden bekend als Zonnedynastieën. In het oude Egypte was de zon bekend als Ra en in de Hindoecultuur wordt hij sinds mensenheugenis Surya Devata genoemd. Zijn symbool, het vuur, heeft altijd een belangrijke rol in de vereringen gespeeld. De zon als de bron van alle leven op aarde, vertegenwoordigt prana: de vitale essentie en levenskracht.
De maan (Chandra) is in de Vedische hymnen bekend als Soma, de geest. Zij is het kanaal waardoor de energie van de zon zich uitdrukt in het leven van alledag. Haar invloed en positie op het moment van geboorte en de verdere ontwikkeling daarvan is bijzonder groot.
Mars (Mangala) is van nature een boosdoener en veroorzaakt strijd, maar geeft ook kracht en energie.
Mercurius (Budha) vertegenwoordigt het intellect, jeugdigheid, kennis en spreken en schrijven.
Jupiter (Guru) is de planeet van fortuin en wijsheid en representeert de geestelijke leraar: hij is de grote weldoener die rechtvaardigheid en menslievendheid tentoonspreidt.
Venus (Sukra) is eveneens van nature een weldoener: zij symboliseert potentie, schoonheid en harmonie in het levensgebied waarmee zij verbonden is.
Saturnus (Sani) geeft in de geboortekaart aan wat wij nog moeten overwinnen, onze strijd en hoe wij daarmee omgaan. Hij veroorzaakt verdriet en teleurstelling maar aan het einde van de weg kan hij ons het hoogste inzicht schenken.
Rahu en Ketu zijn de twee maanknopen, die van nature boosdoeners zijn en die, al dan niet onverwacht, allerlei belemmeringen opwerpen op onze levensweg.
De twaalf huizen:
De geboortekaart wordt onderverdeeld in twaalf huizen. Een huis wordt in het sanskriet bhava genoemd. Elke bhava vertegenwoordigt een aantal levensgebieden, voor het gemak kunnen wij deze levensgebieden onderverdelen in betekenissen op het fysieke, psychologische en sociale vlak, die naast nog een rubriek ‘diversen’, gezamenlijk alle thema’s in het leven bestrijken. Er zit een logische volgorde in de huizen.
- Bhava 1 heeft betrekking op geboorte, omgeving van de geboorte, afkomst en potentieel geluk in het leven
- Bhava 2 heeft te maken met de kwaliteit van het gezin waarin wij opgroeien
- Bhava 3 geeft de kwaliteit van en relatie met broers en zussen aan en brengt ook verlangens en talenten die wij in de kinderjaren hebben aan het licht
- Bhava 4 heeft betrekking op verwanten, de rol van de moeder en de huiselijke omstandigheden
- Bhava 5 is het huis van onderwijs, intelligentie en kennis
- Bhava 6 is het huis van gezondheid en ziekte en andere obstakels die zich in het leven kunnen voordoen
- Bhava 7 is het huis van huwelijk en levenspartner. Deze bhava laat ook onze verlangens zien die wij op dit belangrijke terrein hebben.
- Bhava 8 geeft de transformaties aan in ons leven en vooral die transformaties waarin wij kwetsbaar zijn
- Bhava 9 is het huis van onze levensbestemming, van spiritualiteit en wat ons in dit leven toevalt. Zij is ook het huis van vader, die vooral in vroegere tijden een grote invloed had op onze levensbestemming (afkomst, opvoeding, huwelijk en werk)
- Bhava 10 is het huis van beroep, status en activiteiten
- Bhava 11 is het huis van inkomsten, groei en vooruitgang. Zij geeft ook aan of en wanneer wij in staat zijn om onze verlangens in dit leven te vervullen
- Bhava 12 is het huis van uitgaven, verliezen, afzondering en de kwaliteit van overgang na dit leven.
Elke bhava in de geboortekaart omvat een aantal levensgebieden die wij onder meer kunnen onderverdelen in fysieke, individuele en sociale onderwerpen. Daarnaast heeft elke bhava ook haar specifieke kwaliteiten, zoals gunstig en ongunstig, sterk en zwak, enzovoort. In potentie komt het aantal en de fysieke betekenissen van de huizen en de tekens overeen, maar er zijn ook essentiële verschillen. Zo staan de huizen altijd op dezelfde plaats, terwijl de tekens zich voortdurend door de huizen bewegen en zo kan hetzelfde teken (met dezelfde betekenis en kenmerken) zich in opeenvolgende fasen in elk huis bevinden. Het geheel van de huizen, planeten en tekens en hun ontelbare combinaties maakt het systeem van de Vedische astrologie zowel uniek als compleet en kan ons inspireren om dit instrument praktisch te gaan gebruiken.
Door het raadsel van het leven te bestuderen leren wij stukje voor stukje de analogie van de relatie mens-universum te ontrafelen en de vaak verborgen schoonheid van het bestaan te ontdekken. Elke ervaring en elke gebeurtenis van het leven verwijst in feite altijd naar het Zelf. Wat doen wij ermee, wat leren wij ervan, dit is wat de Vedische geleerden altijd hebben onderricht. Geleidelijk aan worden wij ons ervan bewust dat wij zelf het mooiste wonder van de natuur zijn en een getrouwe kopie vormen van het grotere geheel. Dit is wat de Vedische astrologie ons leert en zij inspireert ons om onze ware essentie te ervaren.